بررسی ناهنجاری های همدید موثر بر رخداد بارش برف در استان فارس (مطالعه موردی: ژانویه 2014)

پوشش برف یک فراسنج مهم آب و هوایی است و تنوع آن به طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع بستگی دارد. رخداد بارش برف یک پدیده نسبتاً غیر معمول در مناطق جنوبی ایران به­شمار می­آید؛ بدین جهت هدف این نوشتار بررسی همدید این رویداد است. در این راستا به منظور شناسایی الگوهای همدید موثر رخداد بارش برف، نخست داده­های روزانه بارش برف ماه ژانویه سال 2014 ایستگاه­های همدید استان فارس دریافت شد. سپس نقشه­های مربوط به درصد پوشش برف، فشار و ناهنجاری­های فشاری تراز دریا و ناهنجاری­های ارتفاعی تراز 500 هکتوپاسکال در قلمرو جغرافیایی 10 درجه باختری تا 100 درجه خاوری طول جغرافیایی و 10 تا 90 درجه عرض شمالی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته­های پژوهش نشان داد توده هوای پرفشار سیبری نقش اصلی را به عنوان الگوی غالب توده هوای سطح زمین بر عهده دارد. در تراز 500 هکتوپاسکال عمیق شدن ناوه مستقر بر روی منطقه همزمان با استقرار یک پشته ارتفاعی در مرکز اروپا باعث ریزش هوای سرد توسط زبانه خاوری این پشته بر روی منطقه شده است. همچنین بیشینه ناهنجاری منفی ارتفاعی (5/7-) ژئوپتانسیل متر تراز پانصد هکتوپاسکال شرایط را برای ایجاد ناپایداری و صعود هوا در منطقه فراهم کرده است. ناهنجاری باد مداری تراز پانصد هکتوپاسکال، با ناهنجاری منفی (5/2-) متر بر ثانیه نشان می­دهد که این شرایط باعث افزایش جریانات نصف‌النهاری و ریزش هوای سرد بر روی منطقه شده است.